Imponujący i monumentalny cmentarz żydowski w Łodzi (Polska).

Ricardo Angoso

Największy łódzki cmentarz żydowski znajduje się na ulicy Braga, na rogu Smyennej, a po raz pierwszy został otwarty w 1892 r., zyskując miano Nowego Cmentarza Żydowskiego w mieście, gdyż w mieście powstał kolejny cmentarz. W 1811 r. inne miejsce, w szczególności ulica Wesoła, zostało w kronikach nazwane Starym Cmentarzem Żydowskim. Okres największej doskonałości i rozwoju tego wspaniałego cmentarza trwa od roku jego założenia, 1892, do 1939, czyli 47 lat, i zawiera 180 000 grobów, z których 65 000 to groby o wartości dekoracyjnej, rozmieszczone na 44. ha, który został ufundowany przez wybitnych przedstawicieli społeczności żydowskiej. Przez wielu znawców spraw żydowskich uważany jest za największy cmentarz żydowski w Europie.

Na tym cmentarzu pochowano 43 000 ofiar łódzkiego getta, wielu bezimiennych, których szczątki spoczywają w obozie getta. Większość zabitych stanowili Żydzi, którzy zginęli po przetrzymywaniu w tym ogromnym kompleksie więziennym, głównie z powodu złych warunków bytowych, złego traktowania, głodu, szerzenia się chorób i systematycznych mordów dokonywanych przez hitlerowców.

Pierwsze wzmianki o osadnictwie żydowskim w mieście pochodzą z XVI wieku, okresu rozkwitu miasta, kiedy to według źródeł historycznych liczyło ono zaledwie 700 mieszkańców. W 1793 r. w Łodzi było mniej niż 11 Żydów, w 1809 r. – 98, aw 1820 r., kiedy miasto było już w pełni rozwinięte, spis liczył 292 Żydów. W latach 1848-1857 liczba Żydów wzrosła z 2000 do 3000, aw 1875 roku stanowili oni 26% mieszkańców miasta. W 1888 roku liczba Żydów mieszkających w mieście sięgnęła 40 tysięcy, oczywiście wielu z nich pochodziło z Rosji, Ukrainy i innych części Europy Wschodniej, gdzie Żydzi byli brutalnie prześladowani w wielu dokonywanych na nich pogromach.

Żydzi wnieśli znaczący wkład w rozwój miasta, zajmując głównie miejsca pracy w rozwijającym się przemyśle włókienniczym, bankowości oraz innych branżach związanych z handlem i przemysłem. Równolegle z rozwojem miasta życie żydowskie nabrało rozpędu. W efekcie powstały liczne organizacje żydowskie, m.in. cztery synagogi, liczne organizacje charytatywne, szpitale, księgarnie, biblioteki, kluby społeczne i sportowe, obozy dla dzieci i młodzieży.

Wizerunek Poznańskiego i jego piękny nagrobek na cmentarzu

Jednym z wielkich ludzi, którzy przyczynili się do rozwoju gminy, m.in. poprzez ofiarowanie gruntów pod cmentarz założony w 1892 roku, był zmarły 29 kwietnia 1990 roku Izrael Poznański dla rozwoju gospodarczego Łodzi. On był pogrzebany. Odkopany grobowiec i jego mauzoleum, prawdziwy pokaz secesji, najbardziej śmiały w tamtych czasach, są jednymi z najpiękniejszych w okolicy i czymś, co musisz zobaczyć, ponieważ odkryjesz to, gdy tylko wejdziesz do świętej dzielnicy. .

Po hitlerowskiej okupacji Polski, we wrześniu 1939 r., spokojne życie łódzkich Żydów zakończyło się na zawsze po latach zgodnego współistnienia bez odkrywania poważnych problemów w stosunkach między Żydami a Polakami. W latach trzydziestych zdarzały się przypadki antysemityzmu, zwłaszcza po dojściu do władzy kilku antysemickich polityków w kraju, ale nie miało to nic wspólnego z tym, co miało nadejść. Dzięki łasce i pracy okupantów niemieckich cmentarz stał się znanym miejscem egzekucji i mordów na Polakach, Żydach i Cyganach w latach 1939-1944. Mimo wszystko cmentarz przetrwał II wojnę światową. , ale społeczność żydowska miasta nie.

Spośród 233 000 Żydów w Łodzi w 1939 r. 204 000 zostało osadzonych w getcie o tej samej nazwie w grudniu 1939 r., Z czego przeżyło tylko około 10 000, reszta zginęła w obozach zagłady i dużych kompleksach więziennych utworzonych przez nazistów. .

Najwyraźniej to łódzkie getto mogło być największe w Europie, jak czytamy w notatce opublikowanej w Internecie: „W 1944 r. getto łódzkie liczyło największą liczbę Żydów w całej Europie, licząc 70 000 mieszkańców. Orientalny, stał się niemalże wielkim obozem pracy, w którym przetrwanie zależało wyłącznie od zdolności do pracy. Zamknięto szkoły i szpitale, powstały nowe fabryki, w tym zbrojeniowe.
(Źródło cytowane i konsultowane: https://en.wikipedia.org/wiki/Ghetto_de_Lodz)

Wyzwolenie Polski

Kiedy Armia Radziecka wyzwoliła Polskę w styczniu 1945 r., w łódzkim getcie było tylko około 870 Żydów, aw całym mieście kilka tysięcy. Później do Łodzi przybyło około 50 000 Żydów z innych części Polski i nieistniejącego Związku Radzieckiego, ale po ustanowieniu komunistycznego rządu w Warszawie i rozpoczęciu ostatecznej sowietyzacji kraju tysiące Żydów zaczęło uciekać na zachód. Europa, Ameryka i Izrael. Antysemicki klimat w Polsce, gdzie pozostali Żydzi byli przyjmowani wrogo przez miejscową ludność, nie sprzyjał reintegracji społecznej maltretowanego, ograbionego, przygnębionego i zdewastowanego społeczeństwa.

W latach pięćdziesiątych, już w pełnej komunistycznej epoce lodowcowej, ludność żydowska Łodzi liczyła około 3000 członków, ale po wojnie sześciodniowej, w 1967 roku, antysemityzm stał się oficjalną polityką niemal wszystkich krajów socjalistycznych i nastąpiła druga fala. Imigracja jeszcze bardziej zmniejszyła społeczność żydowską w Polsce. Obecnie, według danych, które znalazłem na stronie poświęconej hebraistyce –http://www.yivoencyclopedia.org/article.aspx/Łodz-W Łodzi mieszkało mniej niż trzystu Żydów.

Podsumowując, pomimo zakończenia Holokaustu, jednej z jasnych stron żydowskiego życia w Polsce, zwłaszcza w Łodzi, można odwiedzić cmentarz, który jest w dobrym stanie i ma kilka spektakularnych i monumentalnych grobów i grobowców. . Co za tragedia, że ​​nie możemy zobaczyć nic innego z fascynującego niegdyś życia żydowskiego w tej populacji!

Nowy Cmentarz Żydowski w Łodzi, ul. Braga 40

Film z nowego cmentarza żydowskiego w Łodzi

Zdjęcia autora notatki