Polska Jest to jeden z krajów odnoszących największe sukcesy gospodarcze w Europie. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat osiągnął ogromny rozwój. Pod jarzmem socjalizmu poziom ich zamożności należał do najniższych na kontynencie. W rzeczywistości w 1989 r. obywatel Polski zarabiał jedną dziesiątą tego, co zarabia przeciętny obywatel Niemiec. Co więcej, poziom dochodów w Polsce był niższy niż na Ukrainie i nie sięgał nawet połowy przeciętnego poziomu życia w Czechosłowacji. Do tego trzeba dodać hiperinflację, która w 1989 r. sięgnęła 260%, a w 1990 r. 400%. Polska była jedynym krajem bloku wschodniego, który oficjalnie ogłosił upadłość po upadku Związku Radzieckiego.
W 1910 r. dochody przeciętnego obywatela Polski osiągnęły zaledwie 56% postrzeganego poziomu dochodów w Europie Zachodniej. Pod koniec okresu socjalistycznego, który trwał od 1945 do 1990 r., odsetek ten znacznie się zmniejszył i w 1990 r. przeciętny dochód polskiego obywatela stanowił zaledwie 31% tego, co zarabiali pracownicy w Europie Zachodniej.
Jednak dzięki zatwierdzonym w kolejnych latach reformom rynkowym poziom życia Polaków znacznie się podniósł. W 2016 roku osiągnęła 57% średniego dochodu w Europie Zachodniej, odrabiając w ciągu dwudziestu sześciu lat (1990-2016) wszystko, co utraciła w osiem dekad (1910-1990). Zwłaszcza w epoce socjalizmu (1945-1990). Spośród wszystkich grup dochodowych Polacy pozornie korzystali z cnót, jakie przyniósł kapitalizm.
W swojej książce z 2018 r Europejski mistrz wzrostuMarcin Piątkowski mówi co następuje:
„Po 25 latach reform Polska stała się niekwestionowanym liderem w przejściu do demokracji i kapitalizmu. Tak naprawdę Polska stała się czempionem wzrostu w Europie i dużej części świata. Od początku transformacji postkomunistycznej, czyli w 1989 r. , polska gospodarka znacznie się rozwinęła. Większa niż jakikolwiek inny kraj europejski. „PKB na mieszkańca podwoił się dwa i pół razy, przekraczając wszystkie inne kraje, które żyły pod represjami komunistycznymi, a także przekraczając poziomy odnotowane w strefie euro”.
Nie tylko znacząco poprawił się poziom życia Polaków, ale nastąpił także postęp w ochronie środowiska. Wbrew często twierdzeniom antykapitalistów rynek nie jest odpowiedzialny za degradację środowiska i zmiany klimatyczne, a przykład tego, co wydarzyło się w Polsce, w pełni potwierdza tę okoliczność.
Tym samym energochłonność (tj. stosunek zużycia energii do zwiększonej produkcji) zmniejszyła się o połowę w latach 1990–2011. Podobnie wzrost emisji CO2 w Polsce został oddzielony od wzrostu PKB. Kapitalizm nie jest problemem, jest rozwiązaniem i dotyczy to nie tylko poprawy standardów życia ludzi, ale także środowiska i zmian klimatycznych.
Jak Polska tego dokonała i dlaczego w procesie przejścia do kapitalizmu odniosła większy sukces niż inne kraje socjalistyczne? Kluczowym aspektem jest szybkość i radykalność wdrożonych reform, ale ważne jest również zrozumienie, że nastąpiły nie tylko zmiany w gospodarce i instytucjach, ale także ewolucja myślenia i zachowania ludzi.
Z drugiej strony nie należy lekceważyć pracy i znaczenia poszczególnych przywódców politycznych. Pod przewodnictwem byłego Ministra Finansów. Leszka Balcerovica. Jest liberalnym ekonomistą, wchodził w skład pierwszego demokratycznego rządu w Polsce, wybranego w 1989 r. Później był prezesem Narodowego Banku Polskiego (2001-2007). Ponadto przez dwie kadencje (1989-1991 i 1997-2001) pełnił funkcję wicepremiera kraju.
Balčerović opracował program reform kapitalistycznych, opisany później jako „terapia szokowa”. „Program reform był jednym z najbardziej radykalnych programów przemian gospodarczych, jakie kiedykolwiek podjęto w historii świata, w czasach pokoju” – zauważa Marcin Piątkowski.
Charakter tego typu programów dostosowawczych i reform powoduje, że początkowo może nastąpić pewne pogorszenie sytuacji, gdyż w gospodarce zajdą bardzo intensywne zmiany. Jednak Polacy zostali sowicie wynagrodzeni za swoją wytrwałość, ponieważ program reform Balčerowicza pomógł Polsce stać się pierwszą byłą republiką radziecką, która powróciła na ścieżkę wzrostu, co miało miejsce w 1992 r. i zapoczątkowało trwający obecnie trzy dekady proces ekspansji.
Podobnie jak Margaret Thatcher, Leszek Balcerowicz był zwolennikiem myślicieli liberalnych, takich jak Friedrich Hayek i Ludwig von Mises. Polska jest doskonałym przykładem tego, jak skuteczne mogą być te idee, często krytykowane jako „neoliberalne”. Można mieć tylko nadzieję, że dzisiejsi Polacy nie zapomną przyczyn, które doprowadziły do ich sukcesu gospodarczego.
Rainer Zitelmann jest przedsiębiorcą i doktorem historii i socjologii. Uważany jest za jednego z najbardziej wpływowych liberałów w Niemczech i opublikował ponad dwadzieścia książek, w tym „Kapitalizm nie jest problemem, jest rozwiązaniem„(2021) i”Bogaci na oczach opinii publicznej” (2022), w artykule redakcyjnym Unii.
„Introwertyk. Myśliciel. Rozwiązuje problemy. Specjalista od złego piwa. Skłonny do apatii. Ekspert od mediów społecznościowych. Wielokrotnie nagradzany fanatyk jedzenia.”
